Bố trí nội thất trong căn nhà truyền thống của người Việt Nam

Trong bố cục của ngôi nhà truyền thống Việt Nam, sự phân định hợp lý để đảm bảo tính thống nhất toàn nhà, đồng thời vẫn tạo được tiện nghi thoải mái cho khách mà không xâm phạm vào nội khí dương trạch luôn được thể hiện rõ nét. Ðó là vì nét đặc trưng văn hóa truyền thống Ðông phương luôn coi trọng tính ổn định và ngôi thứ trong ngoài, trên dưới, trình tự từ xa đến gần, từ ngoài vào trong, từ đại thể đến chi tiết.
Trong nhà, những khu vực dành cho khách luôn được xem xét dưới nhiều phương diện để tạo lập không gian hài hòa. Ngoại trừ những ngôi nhà mang tính từ đường của dòng họ, hay sảnh tiếp khách rộng rãi, tách bạch với các khu vực sinh hoạt khác, còn thì nhà dân luôn kết hợp khu tiếp khách trong mối quan hệ tổng thể.

Không gian ở ngôi nhà truyền thống là dạng không gian liên hoàn, ít ngăn chia cứng mà chủ yếu dùng bình phong, tủ kệ. Mọi người cùng sinh hoạt dưới một mái nhà, trong một hệ cột kèo thống nhất. Khi có khách đến chơi nghỉ lại, gia chủ sẵn sàng nhường chỗ ngủ cho khách hoặc kê thêm giường chứ không làm riêng phòng để dự trù như một số ngôi nhà hiện đại sau này.

Ngôi nhà truyền thống của dân Việt có xuất phát từ nông nghiệp, gia chủ luôn xem trọng tình làng nghĩa xóm, quý mến khách viếng thăm. Khu vực tiếp khách trong ngôi nhà xưa luôn là nơi bày biện trang trọng nhất. Nhưng đó không phải là kiểu bày biện phô trương mà những đèn lồng, bình hoa, câu đối, bàn ghế có chạm khắc là sự trân trọng đón khách. Bàn tiếp khách đặt ở gian bên cạnh hoặc gian giữa, phía trước bàn thờ để khách luôn thấy sự trang trọng, không cười đùa bất nhã, những dịp giỗ lễ khách có thể xin phép gia chủ thắp nhang trên bàn thờ.

Theo quan niêm phong thuỷ xưa quan niệm cho rằng khách đến có thể mang theo họa phúc khó lường từ bên ngoài tác động vào nhà nên bố cục ngôi nhà truyền thống luôn có không gian đệm (hàng hiên, bậc thềm, tiền sảnh) để giảm Trực xung, rồi đến chỗ tiếp khách có bình phong che chắn tầm nhìn và ngăn luồng di chuyển xuyên vào nhà sau.

Có thể thấy rằng, cha ông ta luôn có một bố cục không gian khi phân ngôi khách - chủ vừa linh hoạt lại vừa ổn định, vẫn tỏ lòng hiếu khách mà vẫn giữ các giá trị riêng tư của gia đình trong sắp xếp không gian, tạo nên môi trường giao tiếp ấm cúng và có nền nếp.
(Theo Hanoinet)